ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ၁၉၉၁ ခုနှစ်၏ နိုဘဲလ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် မြန်မာအမျိုးသမီး နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အသက်အရွယ်နှင့် မလိုက်အောင် အလုပ်လုပ်သော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ် ၂၀ အတွင်း ၁၅ နှစ်ကျော်ကြာ နေအိမ် အကျယ်ချုပ် ကျခံခဲ့ရသူ ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှ အပြတ်အသတ် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးသမ္မတဖြစ်ခွင့် ရှိခဲ့သော်လည်း၊ စစ်အစိုးရမှ ထိုရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို အသိအမှတ်မပြုခဲ့ပေ။၂၀၁၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့ မြန်မာစံတော်ချိန် ညနေ၅နာရီ ၁၅ မိနစ်တွင် နေအိမ်အကျယ်ချုပ်မှ သက်တမ်းပြည့်သဖြင့် လွတ်မြောက်လာသည်။၂၀၁၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ၌ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်တိုင်း ကော့မှူးမြို့နယ် ကိုယ်စားလှယ်အမတ်ဖြစ်လာသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် ရွပ်ဖ်တိုဆု နှင့် လွတ်လပ်စွာစဉ်းစားတွေးခေါ်မှုအတွက် ပေးအပ်သော စက်ခါရော့ဗ်ဆု တို့ကို ချီးမြှင့်ခြင်းခံခဲ့ရပြီး၊ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သည့် စစ်အစိုးရ လက်အောက်တွင် အကြမ်းမဖက်ပဲ ငြိမ်းချမ်းစွာ တိုက်ပွဲဝင်မှုကြောင့် ၁၉၉၁ ခုနှစ်၌ နိုဘဲလ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုကိုလည်း ရရှိခဲ့သူဖြစ်သည်။ နိုဘဲလ်ဆုကြေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၃သန်းကိုလည်း မြန်မာပြည်သူများ၏ ပညာရေး နှင့် ကျန်းမာရေးအတွက် ရံပုံငွေမတည်နိုင်ရန် လှုဒါန်းခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။ သူသည် နေ့စဉ် တရားထိုင်လျက်ရှိကာ ခြေလေးချောင်းသားများကိုရှောင်ပြီး ပင်လယ်စာကြိုက်သည်။ ကိုယ်အလေးချိန်မှာ ၁၀၆ ပေါင်ရှိပြီး၊ အသားအရည် ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ပတ်သတ်ပြီး အလှပြင်ဆိုင်သို့သွား၍ အထူးတလည် ထိန်းသိမ်း ပြုလုပ်ခြင်းမရှိဘဲ သာမာန်မိန်းကလေးများ ပြုလုပ်သည့် အသားအရည်ထိန်းသိမ်းသည့် နည်းလမ်းများသာ အသုံးပြုသည်ဟုဆိုသည်။ကမ္ဘာကျော် ဖော့ဘ်စ် (Forbes)မဂ္ဂဇင်းမှ ရွေးချယ်သည့် ကမ္ဘာ့ဩဇာအရှိဆုံးအမျိုးသမီးများ ၁၀၀ စာရင်းတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နံပါတ် ၁၉ တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကိုယ်ရေးသမိုင်း

ငယ်စဉ်ဘဝ

မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် မဟာသီရိသုဓမ္မ ဒေါ်ခင်ကြည်တို့မှ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား၊ ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၉ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ စု နှစ်နှစ်သားအရွယ်၌ ဖခင်ဖြစ်သူမှာ ဗြိတိသျှတို့ထံမှ မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးကိုရယူနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေချိန် ၁၉၄၇ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေးမရခင်၌ပင် ပြိုင်ဘက်များ၏လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ သူမသည် မိသားစုနှင့်အတူ၊ မွေးချင်းများ ဖြစ်သော အကိုကြီးအောင်ဆန်းဦး၊ အကိုလတ်အောင်ဆန်းလင်းတို့နှင့် အတူ ရန်ကုန်မြို့ရှိ အမှတ်၂၅၊ တာဝါလိန်းလမ်း (ယခု ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပြတိုက်လမ်း)နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ သူမသည် တတိယမြောက်သမီးဖြစ်ပြီး၊ ညီမဖြစ်သူမှာ မွေးပြီး ၅ ရက်အကြာ၌ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ထိုနေအိမ်၌ပင် အကိုဖြစ်သူ အောင်ဆန်းလင်း(ရှစ်နှစ်အရွယ်)သည်လည်း အလှရေကန်၌ ရေနစ်သေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်ရပ် ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ထိုနေအိမ်မှ ဗဟန်းမြို့နယ် အမှတ် ၅၄၊ တက္ကသိုလ် ရိပ်သာလမ်းရှိနေအိမ်သို့ မိသားစု ပြောင်းရွေ့နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနေအိမ်၌ပင် ပြည်တွင်း နှင့် နိုင်ငံတကာမှ နိုင်ငံတော် ဝန်ထမ်း အသိုင်းအဝိုင်းများ၊ နိုင်ငံရေး ယူစပုံ အမျိုးမျိုး၊ ယုံကြည်ကိုးကွယ်ပုံအမျိုးမျိုးမှ လူပုဂ္ဂိုလ်အသီးသီးကို စု သိကျွမ်းခဲ့သည်။ စုသည် ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် စိန့်ဖရန်စစ်ကွန်ဗင့်ကျောင်း၌ အခြေခံပညာစတင် သင်ကြားခဲ့သည်။ ဘာသာစကား လွယ်ကူစွာတက်ရောက်နိုင်သူ စုသည် ပညာရေးကို ၁၉၅၇ မှ ၁၉၆၀ ခုနှစ်အထိ ရန်ကုန်မြို့ အင်္ဂလိပ်မက်သဒစ်ကွန်ဗင့်ကျောင်း(အထက - ၁ ဒဂုံ)၌ ဆက်လက် တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ဒေါ်ခင်ကြည်မှာ ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ မြန်မာအစိုးရသစ်အဖွဲ့တွင် ထင်ရှားသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၆၀ ခုနှစ်၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာနိုင်ငံသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရပြီးနောက် မိခင်နှင့်အတူ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နယူးဒေလီမြို့သို့ စု လိုက်ပါနေထိုင်ခဲ့ရသည်။။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ယေရှု နှင့် မေရီ ကွန်ဘင့်ကျောင်းတွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ဂျပန်ပန်းအလှပြင်နည်း၊ အနုပညာ နှင့် မြင်းစီးသင်ခြင်းတို့ကိုလည်း တတ်မြောက်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းများ၊ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံတကာ သံအမတ်များ၏ သားသမီးများနှင့် ပဏ္ဍစ်နေရူး၏ မြေး၊ အင်ဒီရာဂန္ဒီ၏ သားဖြစ်သူ ဆန်ဂျေးတို နှင့်လည်း ရင်းနှီးတွေ့ဆုံလေ့ရှိခဲ့သည်။ အဆင့်အမြင့်ဆုံး အိန္ဒိယအရာရှိကြီးများအတွက် သတ်မှတ်ထားသော အိမ်မျိုးဖြစ်သည့်၊ နံပါတ် (၂၄) အက္ကဘာလမ်း ရှိ နေအိမ်တွင်လည်း စန္ဒရား ဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ထိုနေအိမ်ကို အိန္ဒိယအစိုးရမှ ဒေါ်ခင်ကြည်ကို အထူးလေးစားသောအားဖြင့် နေထိုင်ခွင့်ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စု သည် ၁၉၆၂ မှ ၁၉၆၃၊ ဒေလီတက္ကသိုလ် လေဒီရှယ်ရီရမ်ကောလိပ်၌ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံဘာသာရပ်ကို ဆည်းပူးခဲ့သည်။

စာဖတ်ခြင်း ဝါသနာပါသူ စုအတွက် ဖခင်နှင့် သိကျွမ်းခဲ့သူများထဲမှ သတင်းစာဆရာဦးအုန်း နှင့်ဖခင်နှင့်အတူ တက္ကသိုလ်တွင်ရှိခဲ့သော ဦးညိုမြ (ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အိုးဝေမဂ္ဂဇင်း၏ အယ်ဒီတာ)တို့မှ စာအုပ်များထောက်ပံ့ပေးပို့ လမ်းညွှန်ခဲ့သူများဖြစ်ကြသည်။ ထိုအချိန်၌ ဒေလီရှိ ဗြိတိသျှမဟာမင်းကြီး ဆာပေါလ်ဂိုးဘူသ်(Sir Paul Gore-Booth) နှင့် ဇနီးဖြစ်သူ ပက်တြီရှာ (Patricia) တို့မှာ ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံတွင် သံအမတ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြစဉ် ဒေါ်ခင်ကြည် နှင့် ကောင်းစွာသိကျွမ်းခဲ့ပြီး၊ ‘စု’ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်၌ ပညာသင်ကြားချိန်တွင် မိဘကိုယ်စား တာဝန်ယူခဲ့ကြသည်။ ထိုနေအိမ်၌ပင် လာရောက်လည်ပါတ်သည့် နိုင်ငံတကာဧည့်သည်များနှင့်လည်း ‘စု’ထပ်မံ ရင်းနှီးခဲ့သည်။ အကိုကြီးဖြစ်သူ အောင်ဆန်းဦးသည် ထိုအချိန်၌ အင်္ဂလန်တွင် ကျောင်းတက်ရောက်နေဆဲဖြစ်ပြီး၊ ကျောင်းပိတ်ရက်များတွင် မိသားစုနှင့် ပြန်လည်စုံတွေ့လေ့ရှိသလို၊ ‘စု’သည်လည်း ကျောင်းအားလပ်ရက်များတွင် မိခင်ရှိရာ နယူးဒေလီသို့ ပြန်လေ့ရှိသည်။

ရေးသားခဲ့သည့် စာအုပ်များ

စာပေ

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပါဝင် ရေးသားတည်းဖြတ်ခဲ့သည့် စာအုပ်များမှာ-

• ကြောက်ရွံ့ခြင်းမှ လွတ်ကင်းရေး
• မျှော်လင့်ခြင်း၏ အသံများ
• မြန်မာပြည်မှ ပေးစာများ
• ဗမာ့ အောင်ဆန်း
• အောင်ဆန်း/အာရှနိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များ
• ဘူတန်သို့ သွားလည်ကြစို့
• မြန်မာပြည်သို့ သွားလည်ကြစို့
• နီပေါသို့ သွားလည်ကြစို့
• မျက်နှာဖုံး နောက်ကွယ်ရှိ မြန်မာပြည်
• မြန်မာနှင့် အန္ဒိယ- ကိုလိုနီလက်အောက်ဘ၀များ၏ ရှုထောင့်များ
• စစ်မှန်သော ခိုကိုးရာ ဆီသို့