မူရင်းစာရေးဆရာ - Art Spiegelman

မူရင်းစာအုပ်အမည် - Maus

ဘာသာပြန်စာရေးဆရာ - ကျော်စိုးလွင်

ဘာသာပြန်စာအုပ်အမည် - သေမင်းခံတွင်းဝက လွတ်ခဲ့သူ

အမျိုးအစား - Graphic Novel

ထုတ်ဝေသည့်တိုက် - NDSP

ထုတ်ဝေသည့်ကာလ - 2017 August

ထုတ်ဝေသည့်အကြိမ် - ပထမအကြိမ်

တန်ဖိုး - ၃၀၀၀ 

စာမျက်နှာ - ၁၅၂

"ဂျူးဆိုတာ မျိုးနွယ်စုတစ်ခုပဲ၊ သေချာပါတယ်၊ ဒါပေမယ့်လူတွေတော့မဟုတ်ဘူး။ - အဒေါ့ဖ်ဟစ်တလာ" ဆိုတဲ့ အဖွင့်စာနဲ့ စ တဲ့ ဒီစာအုပ်၊ နာမည်ကြီးရုပ်ပြ MAUS၊ အဲ့ဒီစာအုပ်ကို ဘာသာပြန်တဲ့ 'သေမင်းခံတွင်းဝကလွတ်ခဲ့သူ'ဆိုတဲ့ဒီစာအုပ်က ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလမတိုင်ခင်လေးနဲ့စစ်ကာလအတွင်း ဂျူးမိသားစုတစ်စု ကြုံခဲ့ရတာတွေကို ရုပ်ပြအနေနဲ့ ရေးထားတာ။ (ဒီစာအုပ်က အပိုင်း ၁ ပါ။ အပိုင်း ၂ ကိုပါဖတ်မှ ဇာတ်လမ်းအပြည့်အစုံဖြစ်မှာ။ ဒီစာအုပ်က ဇာတ်လမ်းတဝက်ပဲပါပါတယ်။) 

ကာတွန်းဆရာက သရုပ်ဖော်ထားတာက ပို့စ်မော်ဒန်သရုပ်ဖော်မှုအဖြစ် လူကိုယ်မှာ ဂျူးတွေကို ကြွက်ခေါင်း၊ ဂျာမန်တွေကို ကြောင်ခေါင်း၊ ပိုလန်တွေကို ဝက်ခေါင်းတွေတပ်ပြီး သရုပ်ဖော်ထားတယ်။

အာတီစပီဂဲလ်မင်းဆိုတဲ့ ဂျူးတစ်ယောက်က သူ့အဖေ ဗလာဒက်စပီဂဲလ်မင်းရဲ့အကြောင်းကို ပြန်မေးပြီး ဗလာဒက်ပြောပြတာကို ရုပ်ပြပုံစံရေးထားပါတယ်။ ဗလာဒက်စပီဂဲလ်မင်းရဲ့ ဘဝဖြတ်သန်းမှုတစိတ်တပိုင်းကို ခုအပိုင်း(၁) မှာ အခန်း(၆)ခန်းခွဲပြီး ဖတ်ရတာပါ။ 

အခန်း (၁) ပျိုတိုင်းကြိုက်

အခန်း (၂) ဟန်နီးမွန်း

အခန်း (၃) စစ်သုံ့ပန်း

အခန်း (၄) အန္တရာယ်ရနံ့

အခန်း (၅) ကြွက်တွင်းများ

အခန်း (၆) ထောင်ချောက် ဆိုပြီး ခွဲထားပါတယ်။

ဗလာဒက်စပီဂဲလ်မင်းဟာ ငယ်စဉ်က လူချောလူလှ၊ သူ့ညီမရဲ့မိတ်ဆက်ပေးမှုနဲ့ အန်ဂျာနဲ့လက်ထပ်၊ အန်ဂျာရဲ့ အဖေက စက်ရုံထောင်ပေး၊ ဗလာဒက်ဟာလည်းအောင်မြင်လာ၊ ရီချူးဆိုတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်မွေး၊ အဲ့ဒီအထိ သူတို့ဘဝဟာ အေးချမ်းသာယာပျော်ရွှင်စွာပဲပေါ့။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးဖြစ်လာတဲ့အခါမတော့ ပိုလန်နိုင်ငံမှာနေထိုင်တဲ့ ဗလာဒက်ဟာ ပိုလန်နိုင်ငံမှာ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဆင့်ခေါ်ခံရတယ်။ စစ်အတွင်း ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာတစ်နေရာမှာ ဗလာဒက်တို့တိုက်ပွဲမှာရှုံးနိမ့်ပြီး စစ်သုံ့ပန်းဘဝနဲ့ နေရသေးတယ်။ နောက်တော့ ဂျာမန်တွေရဲ့ ဂျူးဆိုရင် သတ်ဖြတ်ချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် ဗလာဒက်တို့အဖွဲ့ဟာ စစ်သုံ့ပန်းဘဝက လွှတ်ပေးပြီး ရထားနဲ့ တောထဲခေါ်ကာ သေနတ်နဲ့ သတ်ခံရခါနီးဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဗလာဒက်ကတော့ ကံကောင်းထောက်မစွာ အသတ်မခံရပဲ အိမ်ကိုပြန်ရောက်လာနိုင်ခဲ့တယ်။ အိမ်ရောက်လာတော့လည်း ဗလာဒက်ရဲ့ဒုက္ခတွေဟာ မဆုံးခဲ့ပါဘူး။ ပိုလန်တစ်နိုင်ငံလုံး ဂျာမန်လက်အောက်ကျတဲ့အခါ ဂျူးတွေကို တဖြည်းဖြည်းနည်းမျိုးစုံနှိပ်ကွပ်လာတာ နောက်ဆုံး ဂျူးတွေကို ဂက်တိုလို့ခေါ်တဲ့ ပုံစံရပ်ကွက်တွေကိုရွှေ့ပြီး ဂျူးသီးသန့်နေခိုင်း၊ ပြီးတော့ ဂျူးတွေကို အော့ဇ်ဝစ်ကို အသုတ်လိုက်ပို့တာတွေဖြစ်လာတော့တယ်။ ဗလာဒက်ဟာ ငွေကြေးချမ်းသာသူလည်းဖြစ်၊ ထူးချွန်သူလည်းဖြစ်တာကြောင့် ပိုလန်မိသားစုတွေရဲ့အိမ်တွေမှာ ဘန်ကာတွေမျိုးစုံလုပ်ပြီး ခိုးနေကြရပြီး လူမြင်မခံပဲ နေခဲ့ကြတယ်။ ဘယ်လိုပဲ ခိုးဝှက်နေနေ ဂျာမန်အလိုတော်ရိဂျူးတစ်ယောက်ကြောင့် သူတို့အဖမ်းခံခဲ့ရတယ်။ အဲ့ဒီတစ်ကြိမ်မှာ အော့ဇ်ဝစ်ကိုပို့ခံရမယ့် အသက်ဘေးက ဗလာဒက် ကပ်လွတ်ခဲ့ပေမယ့် သူ့ယောက္ခမသူဌေးကြီးလင်မယားနဲ့ သူ့ကလေးရီချူးတို့ အသက်ကိုတော့ မကယ်နိုင်လိုက်ပါဘူး။ အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဗလာဒက်တို့လင်မယားနှစ်ဦးတည်း ပိုလန်အခြားအိမ်တွေမှာ လှည့်ပတ်နေနေရင်း ဟန်ဂေရီကို ခိုးထွက်ဖို့လုပ်ပြန်တယ်။ ဟန်ဂေရီကို ခိုးအထွက် ရထားပေါ်မှာ သူတို့ဆီကပိုက်ဆံယူပြီး သူတို့ကိုလိုက်ပို့တဲ့ လူကုန်ကူးသူတွေကိုယ်တိုင် လက်ထောက်ချမှုကြောင့် သူတို့လင်မယား အော့ဇ်ဝဇ်ကို တည့်တည့်မတ်မတ်ရောက်သွားပါတော့တယ်။ 

အပိုင်း(၁)ဟာ အဲ့ဒီမှာ ဇာတ်သိမ်းထားပါတယ်။ 

စာအုပ်ကိုဖတ်ပြီး ဆင်ခြင်မိတာက ကိုယ်တို့မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကျွန်ဖြစ်ခဲ့စဉ်က အင်္ဂလိပ်အလိုတော်ရိ၊ ဂျပန်အလိုတော်ရိ သစ္စာဖောက်မြန်မာတွေကြောင့် မြန်မာလူမျိုးတွေ ဒုက္ခမျိုးစုံရောက်တာ ဖတ်ဖူး သိဖူးခဲ့တာ ... ကမ္ဘာမှာ ဘယ်လူမျိုးမဆို ငွေနဲ့ အာဏာရရင် ကိုယ့်လူမျိုးကို သစ္စာဖောက်ဖို့ဝန်မလေးဘူးဆိုတာကို လေးလေးနက်နက်ဆင်ခြင်နေမိတယ်။

ဒီစာအုပ်နဲ့ပက်သက်တဲ့ အချက်အလက်အချို့ကိုပြောရရင် ဒီကာတွန်းရုပ်ပြစာအုပ်ဟာ ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ စာပေပူလစ်ဇာဆုရခဲ့တယ်။ ဘာသာပေါင်းလေးဆယ်ကျော်အထိလည်း ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ကြတယ်။ မျက်မှောက်ခေတ်ရဲ့ အကောင်းဆုံးရုပ်ပြစာအုပ်အဖြစ်လည်း စာပေဝေဖန်ရေးသမားတွေက သတ်မှတ်ကြတယ်။ 

လက်ရှိအယ်ဒီတာ၊ ကာတွန်းဆရာအမေရိကန်လူမျိုး အာတီစပီဂဲလ်မန်းကို ၁၉၄၈ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာမွေးခဲ့တယ်။ Maus စာအုပ်ထဲက အချက်အလက်တွေအရ အာတီဟာ သူ့ကိုယ်သူ စာအုပ်ထဲမှာ ပြန်ရေးဆွဲထားတယ်။ သူ့ဖခင်ရဲ့ နာမည်ကလည်း ဗလာဒက်ပါပဲ။ သူ့ဖခင်ကိုသူပြန်မေးထားသလို ဆွဲထားတယ်။ တကယ်လည်း သူ့အဖေကို မေးပြီး ဗလာဒက်ကြီးပြောတာကို ဆွဲထားသလားမှတ်ရပါတယ်။ ဗလာကြီးရဲ့ လူ့လောကတကယ့်ဇာတ်လမ်း ဘယ်လောက်ရာခိုင်နှုန်း ပါသလဲတော့ သူကိုယ်တိုင်ပဲ သိမှာပါ။ အဲ့ဒါမို့ ဇာတ်လမ်းဟာ သိပ်ကြွတယ်။ ဖတ်ရတာ အရသာအရမ်းရှိတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျူးမိသားစုတစ်စုရဲ့ ဘဝကို အရှိအတိုင်းဖွင့်ချပြသွားခဲ့တာမို့ ဖတ်ရင်း စိတ်မကောင်းခဏခဏဖြစ်ရပါတယ်။ 

ဘာသာပြန်သူ ကျော်စိုးလွင်ဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၊ ဂျူးတွေနဲ့ဂျာမန်တွေ၊ အဲ့ဒီအကြောင်းက ဘယ်လောက်ပြန်ဖတ်ဖတ်မရိုးတာ ... ဖတ်တိုင်းလည်း စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတာချည်းပဲ။ 

"ဂျူးဆိုတာ မျိုးနွယ်စုတစ်ခုပဲ၊ သေချာပါတယ်၊ ဒါပေမယ့်လူတွေတော့မဟုတ်ဘူး။ - အဒေါ့ဖ်ဟစ်တလာ" ဆိုတဲ့ အဖွင့်စာနဲ့ စ တဲ့ ဒီစာအုပ်၊ နာမည်ကြီးရုပ်ပြ MAUS၊ အဲ့ဒီစာအုပ်ကို ဘာသာပြန်တဲ့ 'သေမင်းခံတွင်းဝကလွတ်ခဲ့သူ'ဆိုတဲ့ဒီစာအုပ်က ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလမတိုင်ခင်လေးနဲ့စစ်ကာလအတွင်း ဂျူးမိသားစုတစ်စု ကြုံခဲ့ရတာတွေကို ရုပ်ပြအနေနဲ့ ရေးထားတာ။ (ဒီစာအုပ်က အပိုင်း ၁ ပါ။ အပိုင်း ၂ ကိုပါဖတ်မှ ဇာတ်လမ်းအပြည့်အစုံဖြစ်မှာ။ ဒီစာအုပ်က ဇာတ်လမ်းတဝက်ပဲပါပါတယ်။) 

ကာတွန်းဆရာက သရုပ်ဖော်ထားတာက ပို့စ်မော်ဒန်သရုပ်ဖော်မှုအဖြစ် လူကိုယ်မှာ ဂျူးတွေကို ကြွက်ခေါင်း၊ ဂျာမန်တွေကို ကြောင်ခေါင်း၊ ပိုလန်တွေကို ဝက်ခေါင်းတွေတပ်ပြီး သရုပ်ဖော်ထားတယ်။

အာတီစပီဂဲလ်မင်းဆိုတဲ့ ဂျူးတစ်ယောက်က သူ့အဖေ ဗလာဒက်စပီဂဲလ်မင်းရဲ့အကြောင်းကို ပြန်မေးပြီး ဗလာဒက်ပြောပြတာကို ရုပ်ပြပုံစံရေးထားပါတယ်။ ဗလာဒက်စပီဂဲလ်မင်းရဲ့ ဘဝဖြတ်သန်းမှုတစိတ်တပိုင်းကို ခုအပိုင်း(၁) မှာ အခန်း(၆)ခန်းခွဲပြီး ဖတ်ရတာပါ။ 

အခန်း (၁) ပျိုတိုင်းကြိုက်

အခန်း (၂) ဟန်နီးမွန်း

အခန်း (၃) စစ်သုံ့ပန်း

အခန်း (၄) အန္တရာယ်ရနံ့

အခန်း (၅) ကြွက်တွင်းများ

အခန်း (၆) ထောင်ချောက် ဆိုပြီး ခွဲထားပါတယ်။

ဗလာဒက်စပီဂဲလ်မင်းဟာ ငယ်စဉ်က လူချောလူလှ၊ သူ့ညီမရဲ့မိတ်ဆက်ပေးမှုနဲ့ အန်ဂျာနဲ့လက်ထပ်၊ အန်ဂျာရဲ့ အဖေက စက်ရုံထောင်ပေး၊ ဗလာဒက်ဟာလည်းအောင်မြင်လာ၊ ရီချူးဆိုတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်မွေး၊ အဲ့ဒီအထိ သူတို့ဘဝဟာ အေးချမ်းသာယာပျော်ရွှင်စွာပဲပေါ့။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးဖြစ်လာတဲ့အခါမတော့ ပိုလန်နိုင်ငံမှာနေထိုင်တဲ့ ဗလာဒက်ဟာ ပိုလန်နိုင်ငံမှာ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဆင့်ခေါ်ခံရတယ်။ စစ်အတွင်း ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာတစ်နေရာမှာ ဗလာဒက်တို့တိုက်ပွဲမှာရှုံးနိမ့်ပြီး စစ်သုံ့ပန်းဘဝနဲ့ နေရသေးတယ်။ နောက်တော့ ဂျာမန်တွေရဲ့ ဂျူးဆိုရင် သတ်ဖြတ်ချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် ဗလာဒက်တို့အဖွဲ့ဟာ စစ်သုံ့ပန်းဘဝက လွှတ်ပေးပြီး ရထားနဲ့ တောထဲခေါ်ကာ သေနတ်နဲ့ သတ်ခံရခါနီးဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဗလာဒက်ကတော့ ကံကောင်းထောက်မစွာ အသတ်မခံရပဲ အိမ်ကိုပြန်ရောက်လာနိုင်ခဲ့တယ်။ အိမ်ရောက်လာတော့လည်း ဗလာဒက်ရဲ့ဒုက္ခတွေဟာ မဆုံးခဲ့ပါဘူး။ ပိုလန်တစ်နိုင်ငံလုံး ဂျာမန်လက်အောက်ကျတဲ့အခါ ဂျူးတွေကို တဖြည်းဖြည်းနည်းမျိုးစုံနှိပ်ကွပ်လာတာ နောက်ဆုံး ဂျူးတွေကို ဂက်တိုလို့ခေါ်တဲ့ ပုံစံရပ်ကွက်တွေကိုရွှေ့ပြီး ဂျူးသီးသန့်နေခိုင်း၊ ပြီးတော့ ဂျူးတွေကို အော့ဇ်ဝစ်ကို အသုတ်လိုက်ပို့တာတွေဖြစ်လာတော့တယ်။ ဗလာဒက်ဟာ ငွေကြေးချမ်းသာသူလည်းဖြစ်၊ ထူးချွန်သူလည်းဖြစ်တာကြောင့် ပိုလန်မိသားစုတွေရဲ့အိမ်တွေမှာ ဘန်ကာတွေမျိုးစုံလုပ်ပြီး ခိုးနေကြရပြီး လူမြင်မခံပဲ နေခဲ့ကြတယ်။ ဘယ်လိုပဲ ခိုးဝှက်နေနေ ဂျာမန်အလိုတော်ရိဂျူးတစ်ယောက်ကြောင့် သူတို့အဖမ်းခံခဲ့ရတယ်။ အဲ့ဒီတစ်ကြိမ်မှာ အော့ဇ်ဝစ်ကိုပို့ခံရမယ့် အသက်ဘေးက ဗလာဒက် ကပ်လွတ်ခဲ့ပေမယ့် သူ့ယောက္ခမသူဌေးကြီးလင်မယားနဲ့ သူ့ကလေးရီချူးတို့ အသက်ကိုတော့ မကယ်နိုင်လိုက်ပါဘူး။ အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဗလာဒက်တို့လင်မယားနှစ်ဦးတည်း ပိုလန်အခြားအိမ်တွေမှာ လှည့်ပတ်နေနေရင်း ဟန်ဂေရီကို ခိုးထွက်ဖို့လုပ်ပြန်တယ်။ ဟန်ဂေရီကို ခိုးအထွက် ရထားပေါ်မှာ သူတို့ဆီကပိုက်ဆံယူပြီး သူတို့ကိုလိုက်ပို့တဲ့ လူကုန်ကူးသူတွေကိုယ်တိုင် လက်ထောက်ချမှုကြောင့် သူတို့လင်မယား အော့ဇ်ဝဇ်ကို တည့်တည့်မတ်မတ်ရောက်သွားပါတော့တယ်။ 

အပိုင်း(၁)ဟာ အဲ့ဒီမှာ ဇာတ်သိမ်းထားပါတယ်။ 

စာအုပ်ကိုဖတ်ပြီး ဆင်ခြင်မိတာက ကိုယ်တို့မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကျွန်ဖြစ်ခဲ့စဉ်က အင်္ဂလိပ်အလိုတော်ရိ၊ ဂျပန်အလိုတော်ရိ သစ္စာဖောက်မြန်မာတွေကြောင့် မြန်မာလူမျိုးတွေ ဒုက္ခမျိုးစုံရောက်တာ ဖတ်ဖူး သိဖူးခဲ့တာ ... ကမ္ဘာမှာ ဘယ်လူမျိုးမဆို ငွေနဲ့ အာဏာရရင် ကိုယ့်လူမျိုးကို သစ္စာဖောက်ဖို့ဝန်မလေးဘူးဆိုတာကို လေးလေးနက်နက်ဆင်ခြင်နေမိတယ်။

ဒီစာအုပ်နဲ့ပက်သက်တဲ့ အချက်အလက်အချို့ကိုပြောရရင် ဒီကာတွန်းရုပ်ပြစာအုပ်ဟာ ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ စာပေပူလစ်ဇာဆုရခဲ့တယ်။ ဘာသာပေါင်းလေးဆယ်ကျော်အထိလည်း ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ကြတယ်။ မျက်မှောက်ခေတ်ရဲ့ အကောင်းဆုံးရုပ်ပြစာအုပ်အဖြစ်လည်း စာပေဝေဖန်ရေးသမားတွေက သတ်မှတ်ကြတယ်။ 

လက်ရှိအယ်ဒီတာ၊ ကာတွန်းဆရာအမေရိကန်လူမျိုး အာတီစပီဂဲလ်မန်းကို ၁၉၄၈ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာမွေးခဲ့တယ်။ Maus စာအုပ်ထဲက အချက်အလက်တွေအရ အာတီဟာ သူ့ကိုယ်သူ စာအုပ်ထဲမှာ ပြန်ရေးဆွဲထားတယ်။ သူ့ဖခင်ရဲ့ နာမည်ကလည်း ဗလာဒက်ပါပဲ။ သူ့ဖခင်ကိုသူပြန်မေးထားသလို ဆွဲထားတယ်။ တကယ်လည်း သူ့အဖေကို မေးပြီး ဗလာဒက်ကြီးပြောတာကို ဆွဲထားသလားမှတ်ရပါတယ်။ ဗလာကြီးရဲ့ လူ့လောကတကယ့်ဇာတ်လမ်း ဘယ်လောက်ရာခိုင်နှုန်း ပါသလဲတော့ သူကိုယ်တိုင်ပဲ သိမှာပါ။ အဲ့ဒါမို့ ဇာတ်လမ်းဟာ သိပ်ကြွတယ်။ ဖတ်ရတာ အရသာအရမ်းရှိတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျူးမိသားစုတစ်စုရဲ့ ဘဝကို အရှိအတိုင်းဖွင့်ချပြသွားခဲ့တာမို့ ဖတ်ရင်း စိတ်မကောင်းခဏခဏဖြစ်ရပါတယ်။ 

ဘာသာပြန်သူ ကျော်စိုးလွင်ဟာ ဒီစာအုပ်ရှေ့မှာ ဂီးဒလေရဲ့ ရုပ်ပြစာအုပ် ၂ အုပ်ဖြစ်တဲ့ ဂျေရုဆလင် နဲ့ ရှန်းဇန့်ကို ဘာသာပြန်ခဲ့တယ်။ တတိယမြောက်လက်ရာအဖြစ် သေမင်းခံတွင်းဝက လွတ်လာသူကို  ဘာသာပြန်ထားတာပါ။ (Maus II ကို မြန်မြန်ထုတ်ပါဗျို့  ...  ဖတ်ချင်နေပြီ) 

Rating - 7.5/10

-----------------------------------------

ဖတ်ညွှန်းရေးသူ - မိုးသားလတ် @ ဟေမာန်လှဝင်း

15.9.17 (15:00)

Ygn.