မောင်မြင့်ဇော်၏ အမှာစာ ပါရှိသည်။ ကိုတာ၏
အရေးအသား ၃ ပုဒ်၊ ဂျူးနှင့် မောင်မြင့်ဇော် တို့၏ အရေး အသား တစ်ပုဒ်စီ ပါရှိသည်။ ကောက်နုတ်ချက်များနှင့် မူရင်း အရေးအသား ၂ ပုဒ် ကိုလည်း ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ချင်းစီ အတွက် ဆွေးနွေးရန် မေးခွန်းများ ပါရှိသည်။
၁။ ဇာတ်ကြောင်းတစ်မျိုးတည်း၏ အန္တရာယ်( ဂျူး )
နိုင်ဂျီရီးယား စာရေးဆရာမ Chimamanda Adichie ၏ TED Talk တစ်ခုဖြစ်သော The Danger of a Single Story ကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' ကျွန်မရဲ့ စကားတွေကို အတွေးတစ်ခုနဲ့ အဆုံးသတ်ချင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့သာ ဇာတ်ကြောင်းတစ်မျိုးတည်း ကို လက်မခံဘဲ ငြင်းပယ်ကြရင်၊ နေရာတစ်နေရာနဲ့ ပတ်သက်လို့ဖြစ်စေ လူတစ်မျိုးမျိုးနဲ့ ပတ်သက်လိုဖြစ်စေ တစ်မျိုးတည်းသော ဇာတ်ကြောင်းဆိုတာ မရှိဘူးလို့
သဘောပေါက် သိမြင်လာကြတဲ့အခါ သုခကမ္ဘာကို ကျွန်မတို့ ပြန်ရပါလိမ့်မယ်။ ''
( စာမျက်နှာ ၃၉ မှ )
၂။ ဖြစ်တည်မှုတစ်ခု၏ ပေါင်းစပ်မှု အသွယ်သွယ်
( မောင်မြင့်ဇော် )
လက်ဘနွန်ဇာတိ ပြင်သစ်နိုင်ငံသား နာမည်ကျော်
စာရေး ဆရာ Amin Maalouf ၏ One Identity, Multiple Belongings ကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' အကယ်၍များ လူတွေဟာ ဖြစ်တည်မှု သိမှတ်ပုံ အစုံစုံနဲ့ မနေကြရဘူးဆိုရင်၊ တစ်ဖက်ဖက်ကိုတော့ ရွေးရမယ်လို့ အမြဲတမ်း တွန်းပို့ခံနေရရင်၊ မင်းတို့ မျိုးနွယ်စုတွေဆီ ပြန်သွားကြလို့ အမိန့်ပေးခံနေရရင် ကမ္ဘာလောကရဲ့အခြေခံ လည်ပတ်ပုံကို စိုးရိမ်ပူပန်ကြရပါတော့မယ်။ ''
( စာမျက်နှာ ၅၁ မှ )
၃။ ကေခါ ဘာကြောင့် သေရတယ် ( ကိုတာ )
ဘောဂဗေဒ နိုဘယ်ဆုရ ဘင်္ဂါလီစာရေးဆရာ
ဘောဂဗေဒ ပညာရှင် အမတြာဆင်း Amartya Sen ၏ အရေးအသား တစ်ခုကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' ခွဲခြားခြင်းကြောင့် ဖြစ်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုဟာ ကမ္ဘာမှာ ခုလည်း လျော့မသွားပါဘူး။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုရဲ့ အောက်ခြေမှာ လူတွေရဲ့ အမှတ်လက္ခဏာတွေကို
မဝေခွဲနိုင်ခြင်း တည်ရှိတယ်။ ဒိုင်မင်းရှင်းအများကြီးရှိတဲ့ လူသားကို ဒိုင်မင်းရှင်း တစ်ခုတည်းသာရှိတဲ့ သတ္တဝါ အဖြစ် မြင်တော့တာကိုး။ ဆန့်ကျင်ဘက်ပဲလို့ မြင်တဲ့ အမြင်မှောက်မှားခြင်းကြောင့် လူကို ယုတ်လျော့ပြီး
မြင်လိုက်တာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက် လွတ်လပ်စွာ တွေးနိုင်ခြင်း ( ဝါ ) အတွေးအခေါ်၏ လွတ်လပ်ခြင်း ပျောက်ကွယ်သွားတော့တာပါပဲ။ ''
( စာမျက်နှာ ၅၉ မှ )
၄။ ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ဗျာ ကျွန်တော့်ကို ကျွန်တော့် နာမည် အမှန်တွေနဲ့ ခေါ်ကြပါ ( ကိုတာ )
ဗီယက်နမ်ဘုန်းတော်ကြီး သစ်နော့ဟန်၏ Please call me by my true name အရေးအသားကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' ကျေးဇူးပြုလို့ ကျွန်တော့်ကို ကျွန်တော့်နာမည်အမှန်
ခေါ်ကြပါဗျာ
ဒါမှသာ ကျွန်တော်နိုးလို့
ကျွန်တော့် နှလုံးသားတံခါး ပွင့်နိုင်မှာ
အကြင်နာတံခါးပါ ''
( စာမျက်နှာ ၆၉ မှ )
၅။ လူ၏အမှတ်လက္ခဏာများ ( ဝါ ) မြားမြောင်သော
အိုင်ဒဲန်တတီများ ( ကိုတာ )
'' အရင်တုန်းကတော့ လူသားတွေကို လူတန်းစားနဲ့
နိုင်ငံ ( classes and nationalities ) ပေါ် မူတည်ပြီး အမျိုးအစား ခွဲခြားကြတယ်။ အခု လူသားကို ယဉ်ကျေး မှု ( ဝါ ) ဘာသာရေးနဲ့ ခွဲခြားတဲ့စနစ် ရှေ့ရောက်လာပြန်ပြီ။ တကယ်တော့ လူသားဟာ လူဖြစ်ခြင်းကို ဘုံပိုင်နေ တာပါ။ ( Shared humanity )။
ဗုဒ္ဓဘာသာတစ်ယောက်လည်း လူဖြစ်တာပဲ။ ခရစ်ယာန်၊ မူစလင် ဟာလည်း လူပဲ ဆိုတာမျိုးဟာ
မေ့ပျောက် မပစ်သင့်ဘူး။ ဘာသာအယူဝါဒ တစ်ခု
တည်းနဲ့ပဲ အကြင်သူတစ်ယောက်ရဲ့ ဖြစ်တည်ခြင်းကို သိမှတ်လိုက်ရင် အဲဒါဟာ လူကို သေးသိမ်သွားအောင် လုပ်ခြင်းပဲ ( Serious miniaturization of human being ) ။'' ( စာမျက်နှာ ၇၇ မှ )
ဖတ်ခြင်း၊ တွေးခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်းများဖြင့်
ရောင်စုံကမ္ဘာသို့ ဦးတည် လျှောက်လှမ်းနိုင်ကြရန်အတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည့်
အရေးအသားများဟု ယူဆမိပါသည်။
မိုးမင်းသိမ်း
၁၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၉
မောင်မြင့်ဇော်၏ အမှာစာ ပါရှိသည်။ ကိုတာ၏
အရေးအသား ၃ ပုဒ်၊ ဂျူးနှင့် မောင်မြင့်ဇော် တို့၏ အရေး အသား တစ်ပုဒ်စီ ပါရှိသည်။ ကောက်နုတ်ချက်များနှင့် မူရင်း အရေးအသား ၂ ပုဒ် ကိုလည်း ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ချင်းစီ အတွက် ဆွေးနွေးရန် မေးခွန်းများ ပါရှိသည်။
၁။ ဇာတ်ကြောင်းတစ်မျိုးတည်း၏ အန္တရာယ်( ဂျူး )
နိုင်ဂျီရီးယား စာရေးဆရာမ Chimamanda Adichie ၏ TED Talk တစ်ခုဖြစ်သော The Danger of a Single Story ကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' ကျွန်မရဲ့ စကားတွေကို အတွေးတစ်ခုနဲ့ အဆုံးသတ်ချင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့သာ ဇာတ်ကြောင်းတစ်မျိုးတည်း ကို လက်မခံဘဲ ငြင်းပယ်ကြရင်၊ နေရာတစ်နေရာနဲ့ ပတ်သက်လို့ဖြစ်စေ လူတစ်မျိုးမျိုးနဲ့ ပတ်သက်လိုဖြစ်စေ တစ်မျိုးတည်းသော ဇာတ်ကြောင်းဆိုတာ မရှိဘူးလို့
သဘောပေါက် သိမြင်လာကြတဲ့အခါ သုခကမ္ဘာကို ကျွန်မတို့ ပြန်ရပါလိမ့်မယ်။ ''
( စာမျက်နှာ ၃၉ မှ )
၂။ ဖြစ်တည်မှုတစ်ခု၏ ပေါင်းစပ်မှု အသွယ်သွယ်
( မောင်မြင့်ဇော် )
လက်ဘနွန်ဇာတိ ပြင်သစ်နိုင်ငံသား နာမည်ကျော်
စာရေး ဆရာ Amin Maalouf ၏ One Identity, Multiple Belongings ကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' အကယ်၍များ လူတွေဟာ ဖြစ်တည်မှု သိမှတ်ပုံ အစုံစုံနဲ့ မနေကြရဘူးဆိုရင်၊ တစ်ဖက်ဖက်ကိုတော့ ရွေးရမယ်လို့ အမြဲတမ်း တွန်းပို့ခံနေရရင်၊ မင်းတို့ မျိုးနွယ်စုတွေဆီ ပြန်သွားကြလို့ အမိန့်ပေးခံနေရရင် ကမ္ဘာလောကရဲ့အခြေခံ လည်ပတ်ပုံကို စိုးရိမ်ပူပန်ကြရပါတော့မယ်။ ''
( စာမျက်နှာ ၅၁ မှ )
၃။ ကေခါ ဘာကြောင့် သေရတယ် ( ကိုတာ )
ဘောဂဗေဒ နိုဘယ်ဆုရ ဘင်္ဂါလီစာရေးဆရာ
ဘောဂဗေဒ ပညာရှင် အမတြာဆင်း Amartya Sen ၏ အရေးအသား တစ်ခုကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' ခွဲခြားခြင်းကြောင့် ဖြစ်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုဟာ ကမ္ဘာမှာ ခုလည်း လျော့မသွားပါဘူး။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုရဲ့ အောက်ခြေမှာ လူတွေရဲ့ အမှတ်လက္ခဏာတွေကို
မဝေခွဲနိုင်ခြင်း တည်ရှိတယ်။ ဒိုင်မင်းရှင်းအများကြီးရှိတဲ့ လူသားကို ဒိုင်မင်းရှင်း တစ်ခုတည်းသာရှိတဲ့ သတ္တဝါ အဖြစ် မြင်တော့တာကိုး။ ဆန့်ကျင်ဘက်ပဲလို့ မြင်တဲ့ အမြင်မှောက်မှားခြင်းကြောင့် လူကို ယုတ်လျော့ပြီး
မြင်လိုက်တာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက် လွတ်လပ်စွာ တွေးနိုင်ခြင်း ( ဝါ ) အတွေးအခေါ်၏ လွတ်လပ်ခြင်း ပျောက်ကွယ်သွားတော့တာပါပဲ။ ''
( စာမျက်နှာ ၅၉ မှ )
၄။ ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ဗျာ ကျွန်တော့်ကို ကျွန်တော့် နာမည် အမှန်တွေနဲ့ ခေါ်ကြပါ ( ကိုတာ )
ဗီယက်နမ်ဘုန်းတော်ကြီး သစ်နော့ဟန်၏ Please call me by my true name အရေးအသားကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
'' ကျေးဇူးပြုလို့ ကျွန်တော့်ကို ကျွန်တော့်နာမည်အမှန်
ခေါ်ကြပါဗျာ
ဒါမှသာ ကျွန်တော်နိုးလို့
ကျွန်တော့် နှလုံးသားတံခါး ပွင့်နိုင်မှာ
အကြင်နာတံခါးပါ ''
( စာမျက်နှာ ၆၉ မှ )
၅။ လူ၏အမှတ်လက္ခဏာများ ( ဝါ ) မြားမြောင်သော
အိုင်ဒဲန်တတီများ ( ကိုတာ )
'' အရင်တုန်းကတော့ လူသားတွေကို လူတန်းစားနဲ့
နိုင်ငံ ( classes and nationalities ) ပေါ် မူတည်ပြီး အမျိုးအစား ခွဲခြားကြတယ်။ အခု လူသားကို ယဉ်ကျေး မှု ( ဝါ ) ဘာသာရေးနဲ့ ခွဲခြားတဲ့စနစ် ရှေ့ရောက်လာပြန်ပြီ။ တကယ်တော့ လူသားဟာ လူဖြစ်ခြင်းကို ဘုံပိုင်နေ တာပါ။ ( Shared humanity )။
ဗုဒ္ဓဘာသာတစ်ယောက်လည်း လူဖြစ်တာပဲ။ ခရစ်ယာန်၊ မူစလင် ဟာလည်း လူပဲ ဆိုတာမျိုးဟာ
မေ့ပျောက် မပစ်သင့်ဘူး။ ဘာသာအယူဝါဒ တစ်ခု
တည်းနဲ့ပဲ အကြင်သူတစ်ယောက်ရဲ့ ဖြစ်တည်ခြင်းကို သိမှတ်လိုက်ရင် အဲဒါဟာ လူကို သေးသိမ်သွားအောင် လုပ်ခြင်းပဲ ( Serious miniaturization of human being ) ။'' ( စာမျက်နှာ ၇၇ မှ )
ဖတ်ခြင်း၊ တွေးခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်းများဖြင့်
ရောင်စုံကမ္ဘာသို့ ဦးတည် လျှောက်လှမ်းနိုင်ကြရန်အတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည့်
အရေးအသားများဟု ယူဆမိပါသည်။
မိုးမင်းသိမ်း
၁၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၉