မောင်သာနိုး
ဗမာစာ တတ်ဖို့လိုတယ်
ကွမ်းခြံလမ်းစာပေ၊
ပထမအကြိမ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၈။
မျက်နှာဖုံးအနုပညာ - စောဝဏ္ဏ။
၁၂.၅ စင်တီမီတာ x ၁၉.၂ စင်တီမီတာ။
စာမျက်နှာ - ၂၀၈ ၊ တန်ဖိုး - ကျပ် ၂၅၀၀။
ဆရာမောင်သာနိုး၏ ဗမာစာ ဗမာစကားနှင့်ပတ်သက်သည့် ဆောင်းပါး ၁၉ ပုဒ်ကို စုစည်း ထုတ်ဝေထားခြင်း ဖြစ်သည်။
စာပေဆွေးနွေးပွဲ ဆရာကြီးများဖို့၊ ဗမာစကား တတ်ရဲ့ လား၊ ကဗျာက သီချင်းကူးသွားရာမှာ၊ ခေတ်ဟောင်းတေးသီချင်းများ စာအုပ်၊ ဂါမ္မဒေါသဟာ ဂုဏ်ယူစရာ လား၊ အက္ခရာဖလှယ်တဲ့နည်း၊ ဆရာမပြ နည်းမကျ၊ အသံထွက်မှားလို့ စာလုံးပေါင်းမှားရတယ်၊ ဗမာတွေ လက်ထဲက ပါဠိ၊ ဗမာစကားလုံးများအကြောင်း၊ အနက်ကို အက္ခရာနဲ့သိ၊ ဣတိပိသော မသိတဲ့ဗမာ၊ ဗမာစာ မဖတ်တတ်ကြဘူး၊ အဓိပ္ပာယ်မရှိ မြလေးရဲ့ နန္ဒာမှာဗျာ၊ အူကရိုင်းမှာ ဘာစကား၊ ဗမာစကားကိုရေးဖို့ အက္ခရာ၊ ကျပ်ကို ထိပ်ဆုံးကဖော်ပြပါ၊ တိုင်းရင်းစကားဖွံ့ဖြိုးရေး၊ ဗမာစာလုံးပေါင်းစသည့် အရေးအသားများဖြစ်သည်။
''မင်းလတ်က ဘာသာဗေဒသမားဖြစ်တယ်။ ဘာသာဗေဒက ဒီလိုလုပ် ဟိုလိုလုပ် မညွှန်ရဘူး ( not prescriptive ) ။ကိုယ်လေ့လာတွေ့ရှိတာကို အရှိကို အရှိအတိုင်း ဖော်ပြရုံ သရုပ်ဖော်ပြရတယ်။မင်းလတ်က ဘာသာစကားလေ့လာရင်း အနောက်နိုင်ငံပညာရှိတွေ က ဗမာစကားကို အပြောစကားနဲ့ အရေးစကား နှစ်မျိုး ရှိတယ်လို့ပြောကြတာက တစ်ပိုင်းပဲမှန်တယ်။ အပြော စကားဆိုတာကို ပြောရုံမက ရေးလည်းရေးကြပါတယ်လို့ ပဒေသရာဇာ၊ ဇော်ဂျီ တို့ကို ကိုးကားပြီး ခေတ်ပေါ် ဗမာစကားလို့ခေါ်လိုက်တယ်။ ဒီအတိုင်းရေးကြပါလို့ တစ်ခွန်း မပါပါဘူး။''
( စာပေဆွေးနွေးပွဲ ဆရာကြီးများသို့၊ စာမျက်နှာ ၁၈ မှ )
''သီချင်းတွေကို ဘယ်သူရေးရေး မရေးရေး ဘာဖြစ်သလဲကွာ လို့ တချို့က ပြောချင်ကောင်း ပြောချင်လိမ့် မယ်။ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါ တာဝန်မဲ့စကားပဲဖြစ်မယ်။ စာပေ၊ တေးဂီတ၊ ပန်းချီ၊ ပန်းပု အနုပညာဆိုတာ တိုင်းပြည်ရဲ့အမွေအနှစ်အဖိုးတန်ရတနာတွေဖြစ်တယ်။ စနစ်တကျ လေးလေးစားစားထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရ မှာတွေ ဖြစ်တယ်။ ' စနစ်တကျ' ဆိုရာမှာ ဒါ ဘယ်သူရေးတာလဲ၊ ဘယ်သူရေးဆွဲတာလဲ၊ ဘယ်သူထုဆစ်တာလဲ ဆိုတာပါ ဆန်းစစ်ဝေဖန်သတ်မှတ်၊ ခုထိ စုံစမ်းလေ့လာ မသိရသေးရင်လည်း မသိလို့ဖော်ပြထားချက်ပါဝင်တယ်လို့ သိရမယ်။
( ကဗျာက သီချင်းကူးသွားရာမှာ၊ စာမျက်နှာ ၄၆ မှ )
'' ဒါကြောင့် ကလေးတွေကို ဗမာစာသင်ရင် ပါဠိသုံး ဗျည်း ၃၃ လုံးကို အချိန်ကုန်ခံ သင်မပေးဘဲ ဗမာစကား အတွက် လိုအပ်တဲ့ ၁၉ လုံးကိုသာ သင်ပေးဖို့ လိုပေ လိမ့်မယ်။ ဗျည်း ၃၃ လုံး ပါတဲ့ သင်ပုန်းကြီးကို ဘုန်းကြီးကျောင်းအတွက် ထားလိုက်ပါ။ အစိုးရကျောင်းတွေ အ တွက်ကိုတော့ ၁၉ လုံးသာပါတဲ့ ဖတ်စာများ ထုတ်ဝေပြီး သင်ကြားပေးဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။ အထက်တန်းရောက်မှ သာ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာဖြင့် ပါဠိစာ ဖတ်နိုင်ဖို့အတွက် ဒီလို ဒီလို အက္ခရာတွေသင်ကြားရကြောင်း ဗဟုသုတ အဖြစ် ဆရာ၊ဆရာမများက ကလေးတွေကို ပြောပြရ မယ်။
ဒီလိုဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ကလေးတွေ ဗမာစာသင်တဲ့ အခါ အချိန်အများကြီးသက်သာပြီး စာရေး စာဖတ် ခါတိုင်းထက်ပိုမို သွက်သွက်လက်လက် မြန်မြန်ဆန်ဆန် တတ်လာကြလိမ့်မယ်ဆိုတာ မြေကြီးလက်ခတ်မလွဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ''
( ဗမာစကားကိုရေးဖို့ အက္ခရာ၊ စာမျက်နှာ ၁၈၅ မှ )
'' ဗမာစာ တတ်ဖို့လိုတယ် '' တွင် ပါရှိသည့် ဆောင်းပါး များသည် ဗမာစာ ဗမာစကား နှင့် မကင်းသူတိုင်း အထပ်ထပ်အခါခါ ဖတ်ရှုဆင်ခြင်ကြရမည့် အရေး အ သားများ ဖြစ်ပါသည်။
မိုးမင်းသိမ်း
၁၂ ဧပြီ ၂၀၁၉