ဖား
တော်ကောင်းမင်း
စာပေ နိုဗဲဆုရ တရုတ် စာရေးဆရာကြီး မိုးယံကို
တရုတ် နိုင်ငံ ဆန်းတုန်း ပြည်နယ် ဖိန်အန်းရွာ၌
၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ဖွားမြင်သည်။
တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီဝင် ဖြစ်၍ ဟောင်ကောင် အိုးပင်း တက္ကသိုလ်မှ ဂုဏ်ထူးဆောင် စာပေ ပါရဂူ ရရှိထားသူ၊ ချင်းတောင် သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ တက္ကသိုလ်မှ ဧည့်ပါမောက္ခ ဖြစ်၍ ဆန်းထို တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခလည်း ဖြစ်လေသည်။
၂၀၁၁ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် သူ၏ ဝတ္ထုရှည် 'ဖား' သည် မော်တွန်း စာပေဆုကို ရရှိခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် မိုးယံသည် ၎င်း၏ 'အာရုံချောက်ချား သရုပ်မှန် ဝါဒ' (hallucinatory realism) ဖြင့် 'ကျေးလက် ပုံပြင်၊ သမိုင်းနှင့် ခေတ်ပြိုင်တို့ကို ပေါင်းစည်းနိုင်စွမ်း' သဖြင့် နိုဗဲ စာပေဆုကို ဆွတ်ခူး ရရှိခဲ့ရာ ၎င်း စာပေဆုကို ရရှိသည့် ပထမဆုံးသော တရုတ် ပြည်သူ့ သမ္မတ နိုင်ငံသား စာရေးဆရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
မိုးယံကို 'ဆန်ပြောင်းနီ ဆွေမျိုးစု' ဝတ္ထုရှည်ဖြင့် ကမ္ဘာသိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းဝတ္ထုကို ဒါရိုက်တာ ကျန်းယီမိုးက ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် Red Sorghum အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးခဲ့ရာမှ ကမ္ဘာကျော် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ မိုးယံသည်လည်း တရုတ်ပြည်ရှိ စာရေးဆရာများ အနက် မိမိ စာပေ လက်ရာများကို နိုင်ငံခြား ဘာသာများသို့ အများဆုံး ပြန်ဆိုခြင်း ခံရသည့် စာရေးဆရာ တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။
'ဖား' ဝတ္ထုကို ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းဝတ္ထုကို မိုးယံသည် ဆယ်နှစ်ကျော်မျှ အရှိန်ယူ၍ လေးနှစ်ကြာ ရေးသားခဲ့ပြီး သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် သုတ်သင် တည်းဖြတ်ခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ 'ဖား' ဝတ္ထုမှာ သူ၏ နောက်ဆုံး ထွက်ရှိထားသော ဝတ္ထုရှည် ဖြစ်သလို သူ အားအရဆုံးသော ဝတ္ထုရှည်လည်း ဖြစ်သည်။
'ဖား' ဝတ္ထုနှင့် ပတ်သက်၍ မိုးယံက 'ဖား ဟာ သားရေ ဝတ်ရုံထဲ ထုပ်ထားတဲ့ အတ္တ ဖြစ်တယ်၊ သည် ဖား ဝတ္ထုဟာ ဆယ်စုနှစ် များစွာ ဖြတ်သန်းလာခဲ့တဲ့ ကျွန်တော့် ဘဝကို လည်ပြန်ကြည့်ခြင်းလည်း ဖြစ်တယ်၊ ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် အကြောင်းပြချက် များစွာရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ ပုဂ္ဂလိက တစ်ကိုယ်ကောင်းစိတ်၊ တစ်ကိုယ်ကောင်း အစွဲ များစွာ ရှိနေတယ်၊ ဖား ဝတ္ထုမှာ အရေးကြီးတဲ့ အနက် အဓိပ္ပာယ် တစ်ခု ရှိတယ်၊ အဲသည် အရေးကြီးတဲ့ အနက် အဓိပ္ပာယ်ကတော့ မိမိကိုယ်ကို ရင်ဆိုင်ခြင်းပဲ၊ မိမိရဲ့ အဇ္ဈတ္တ စိတ်ကို တူးဆွကြည့်ခြင်းပဲ၊ မိမိကိုယ်ကို ဝေဖန်တဲ့ စိတ်ဓာတ် တစ်မျိုးပဲ' ဟုပြောခဲ့ပေသည်။
( စာရေးသူ၏ အမှာစာမှ )
ဖား ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် မေလတွင် ဘဝတက္ကသိုလ် စာပေမှ ထုတ်ဝေ ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ တန်ဖိုး ၄၅၀၀ ကျပ် ဖြစ်သည်။
“ဖား”
တော်ကောင်းမင်း ၊ ဘာသာပြန်။
၉ ၊ ၄ ၊ ၂၀၂၀။
စာအုပ်မူရင်းအမည်က ‘WA’ ဖြစ်ပြီးတော့ ဆရာတော်ကောင်းမင်းက ‘ဖား’ အမည်နဲ့ တရုတ်ဘာသာမှ မြန်မာဘာသာသို့တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုထားတာဖြစ်ပါတယ်။ စာပေနိုဗယ်ဆုရ တရုတ်စာရေးဆရာ မိုယန်း (Mo Yan)၏ လက်ရာမွန်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒီစာအုပ်ကိုရေးသားဖို့ မိုယန်းဟာ ဆယ်နှစ်ကျော်မျှအချိန်ယူခဲ့ပြီး ၊ ရေးသားချိန်ကလဲ လေးနှစ်ကျော်ကြာခဲ့ပါတယ်။ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင်တည်းဖြတ်ပြီးတော့မှ စာဖတ်သူတွေလက်ထဲကို ထည့်ပေးခဲ့တာလဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်ဟာ တရုတ်ပြည်မှာ ‘မော်တွန်း’စာပေဆုကိုရခဲ့သလို မိုယန်းကိုယ်တိုင်ကလဲ အားအရဆုံးဝတ္ထုရှည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောထားပါသေးတယ်။ ဝတ္ထုဟာ ပေးစာဟန်နဲ့ ပြဇာတ်ဟန်တို့နဲ့ နောက်ကြောင်းပြန်ပြောရင်း ၊ ပစ္စပ္ပန်အကြောင်းကိုပါထင်ဟပ်အောင် သရုပ်ဖော်ထားပါတယ်။ ဝတ္ထုကို ပြဇာတ်စာရေးဆရာ ဖားလောင်းက ဂျပန်စာရေးဆရာ စုဂိတနိ ယောရှိထံကို ပေးပို့တဲ့ ပေးစာရှည်ကြီး လေးစောင်နဲ့ ပြဇာတ်တစ်ပုဒ်တို့နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။
ဝတ္ထုဟာ နှစ်ပေါင်းငါးဆယ်အတွင်း တရုတ်ပြည်မှာဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့ သားဆက်ခြားစီမံကိန်းနဲ့ စီမံကိန်းရဲ့နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေကို နောက်ခံထားတဲ့ ဝတ္ထုပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစီမံကိန်းကို အမှန်တစ်ကယ်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြတဲ့ ကျေးလက်က သားဖွါးမီးယပ်ဆရာ၀န်တွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ဒုက္ခတွေကို ထင်ဟပ်စေတဲ့ ၀တ္ထုလဲဖြစ်ပါတယ်။ ဇာတ်ကြောင်းပြောသူ ဖားလောင်းရဲ့ ‘အရီး’ ဟာ ကျေးလက်က သားဖွါးမီးယပ်ဆရာ၀န်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး သားဆက်ခြားစီမံကိန်းအတွင်းမှာ နိုင်ငံကပေးအပ်တဲ့ တာ၀န်ကိုမမှိတ်မသုန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူလဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အနှစ်ငါးဆယ်ကျော်ကြာ ကလေးပေါင်းမြောက်များစွာကို အသက်သွင်းပေးခဲ့သူဖြစ်ခဲ့သော်လဲ စီမံကိန်းကြောင့် ကလေးများ၏အသက်ကို နှုတ်ယူသူအဖြစ်ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ သို့သော် ‘အရီး’သည် ဒီလုပ်ရပ်များအတွက် နောင်တရဟန်လုံးဝမရှိ ၊ ဘေးပြောစကားများကိုအရေးမစိုက် ၊ အသက်ကိုပင်ပဓာနမထားပဲ ရွာစဥ်တစ်လျောက်တာဝန်လိုက်ထမ်းဆောင်နေတတ်သူဖြစ်သည်။ ဝတ္ထု၏မူရင်းသဘာ၀မှာ ကြေကွဲဖွယ် ၊ နာကျည်းဖွယ် ၊ စက်ဆုပ်ဖွယ်ဖြစ်သော်လဲ စာရေးဆရာက ပေါ့ပါးသယောင်ရေးဟန်နှင့် ထိထိမိမိဖော်ပြထားသည်။ ‘အရီး’ ဟာ ငယ်ချစ်ဦးနဲ့မဆုံခဲ့ရပေမယ့် အသက်ကြီးမှ ဆန်းပွင့်ကာအိမ်ထောင်ကျခဲ့သည်။ အိမ်ထောင်ကျသော်လဲ သားသမီးမထွန်းကားခဲ့သော အရီးက သူ့လုပ်ရပ်များအတွက် ၀ဋ်လည်သည်ဟုမှတ်ယူခဲ့သည်။ သားဆက်ခြားစီမံကိန်းကြောင်း အငှားကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းနှင့် လူကုန်ကူးခံရခြင်းကဲ့သို့ နောက်ဆက်တွဲများကိုလဲ ခပ်ပါးပါးဖော်ပြသွားခဲ့သည်။
ဤဝတ္ထုသည် တရုတ်ပြည်၏သားဆက်ခြားစီမံကိန်းနှင့် လှိုင်းတံပိုးထန်သော လူဦးရေထိန်းချုပ်မှုအကြောင်း ကောင်းကောင်းကြီးထင်ဟပ်စေသောဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည်။ မိုယန်းကိုယ်တိုင်က ‘WA’ဟာ ကိုယ်ပိုင်အတ္တနဲ့ ၊ အဇ္စျတ္တတို့ကို တူးဆွကြည့်ခြင်းဟုပြောထားပေသည်။ စီမံကိန်းအတွက် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားခဲ့ကြရသော ကျေးလက်သားဖွါးမီးယပ်ဆရာဝန်တို့အကြောင်းသာမက ၊ စီမံကိန်း၏ အနိဠာရုံကိုပါကောင်းကောင်းပုံဖော်ပြနိုင်သော ၀တ္ထုကောင်းတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည်။
#ဗလာ
#bookreview
Publisher Name: ဘဝတက္ကသိုလ်စာပေ
Publisher Address: အမှတ် ၁၄၉/ ၃၇ လမ်း/ရန်ကုန်
Publisher Phone Number: ၀၁၂၄၉၇၄၁, ၀၉၅၁၁၂၇၁၄
